Alweer 12 jaar is Rianne Kleijn jongerenadviseur bij het Jongeren Informatie Punt (JIP). Hier kan iedereen tot 27 jaar terecht voor advies over alles waar je tegenaan loopt: schulden, studiefinanciering, school, anticonceptie. Bij het JIP is er ook een speciaal jonge-moederspreekuur waarnaar veel verloskundigen doorverwijzen. Zo heeft Rianne al best het een en ander gezien. ‘En toch grijpt het me, zeker sinds ik zelf moeder ben, geregeld aan. Het kan soms zo triest zijn hoe het leven loopt. Maar ik heb ook geleerd dat een luisterend oor zonder oordeel al een groot verschil kan maken.’
Meer onbedoelde zwangerschappen in Den Haag
In Den Haag is het percentage onbedoelde zwangerschappen hoger dan het landelijk gemiddelde, net als de sterfte en ziektes en aandoeningen rondom de geboorte. ‘Nadat een aantal professionals gezamenlijk de subsidie-aanvraag deed, ben ik als projectleider betrokken geraakt,’ vertelt Rianne. ‘Met ons project werken we in Den Haag aan een verbinding tussen de lokale praktijk en het medisch en sociaal domein wat betreft onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar ouderschap. We richten ons op zwangeren in een kwetsbare situatie, vrouwen waarbij meerdere problemen spelen. Denk aan dakloosheid, huiselijk geweld en psychische problemen.’
Actie-onderzoek
Rianne: ‘De vraag is hoe we bestaande interventies beter met elkaar kunnen verbinden en overlap voorkomen. Waar zitten kansen voor een duurzame samenwerking? Het is een actie-onderzoek, dus ervaringsdeskundigen hebben een belangrijke rol. Hun kritische blik helpt ons inzicht te krijgen in de mate waarin interventies werken: sluiten ze goed aan bij een multi-probleemgezin? Of is er eigenlijk iets anders nodig?’
Cyclisch werken
Marijke Sniekers, van het project integrale begeleiding van jonge ouders in Heerlen, zoekt net als Rianne ook naar een betere verbinding. ‘De methode “reflexieve monitoring in actie” die zij inzet,’ zegt Marijke, ‘klinkt interessant. Hoe pakt ze dat aan en op welke resultaten hoopt ze?’ ‘Het is cyclisch werken om continu te verbeteren,’ legt Rianne uit. ‘Elk overleg kijken we wat er verbeterd kan worden. De verbeterpunten die daaruit voortkomen, zetten we in en dan begin je weer opnieuw. Logisch verhaal, maar in de praktijk is het best lastig. Omdat dit een actie-onderzoek is, is vooraf niet duidelijk wat je uiteindelijk oplevert. Wel hebben we leervragen opgesteld: over het stigma, de continuïteit en preventie, maar ook over de communicatie tussen cliënten en professionals en professionals onderling. Zo wordt dit een lokaal leernetwerk dat zich steeds verder verdiept.’
Een betere start
‘We willen dat de zorg goed aansluit bij de groep (aanstaande) ouders wiens zwangerschap zich onverwacht aankondigde,’ vult Rianne aan. ‘Uiteindelijk om ervoor te zorgen dat de kinderen een betere start krijgen. Maar bij multi-probleemgezinnen is vaak veel angst voor hulpverlening. Zo hebben de aanstaande ouder(s) er vroeger niet altijd goede ervaringen mee gehad. “Ik ben toen uit huis geplaatst, maar daarmee waren de problemen niet opgelost,” wordt gezegd. Je begrijpt: om die doelgroep te bereiken moet je communicatie aansluiten bij de doelgroep, cultuursensitief werken, empathie tonen en continuïteit waarborgen. En ook belangrijk: de lijntjes moeten kort zijn, er moet sprake zijn van een warme doorverwijzing. En de gezichten moeten niet teveel veranderen.’
Ik geef het stokje door aan…
Rianne: ‘Wij richten ons op diegenen waar de zwangerschap al een feit is, maar het project van Marjolein Poels richt zich op de fase voor een onbedoelde zwangerschap: de preventie ervan. Ik ben heel benieuwd hoe ze dat gaan aanpakken. Wil ze daarover misschien wat meer vertellen?’
Lees hier het interview met Marjolein Poels
Neem contact op met Rianne