De conferentie was een spetterend afsluiting van het actieonderzoek, met zang door Gigi Love en dans van een Heerlense dansgroep. Er waren inhoudelijke presentaties van JOP projectleider Simone Knops, Marijke Sniekers (onderzoeker Lectoraat Sociale Integratie), kunstenaar Michel Huisman en Marga Haagmans (hoofd innovatie en beleid van Augeo Foundation). We luisterden naar een rondetafelgesprek geleid door dagvoorzitter Vivian Lataster over ervaringen met als moeder en professional ingaan tegen normen en verwachtingen rondom ouderschap en gezinsvormen met o.a. journalist Eke Krijnen, jeugdprofessional Trece Cruchten. De afsluiter was een interactieve show van Omdenken. Hier vind je de conferentiekrant.
Het JOP (Jonge Ouder Perspectief) is in 2016 ontstaan uit een jonge moeder pilot van het Expertiseteam en het toenmalige jongerenloket van gemeente Heerlen. Het initiatief tot het ontwikkelen van een werkwijze die specifiek op jonge moeders is afgestemd, ontstond bij de Toegang tot Jeugdzorg binnen de gemeente Heerlen vanuit de behoefte een verschil te kunnen maken voor de grote groep jonge ouders en hun kinderen in Heerlen.
Het JOP is in de loop van de jaren gegroeid tot een volwaardig project binnen de gemeente met een integrale samenwerking tussen gemeente Heerlen en de zorgaanbieders JENS, Moventis GGZ en ’t Prunelleke. Dagelijks zetten JOP professionals zich in om jonge vaders en moeders (≤25 jaar) te ondersteunen om binnen hun vermogen (weer) zorg te dragen voor de veiligheid en ontwikkeling van hun kind en om op eigen kracht te participeren in de maatschappij. De professionals hebben verschillende expertises gericht op opvoedondersteuning, ontwikkeling van het jonge kind, licht verstandelijke beperking, complexe problematiek en/of geestelijke gezondheidszorg.
In april 2021 startte het JOP in samenwerking met Lectoraat Sociale Integratie van Zuyd Hogeschool een actieonderzoek. Dit actieonderzoek is gericht op het versterken van de rol van vaders in het leven van hun kind. Vanwege de in Nederland dominante moederschapscultuur, moeders als gatekeepers en de papa-paradox delven vaders als ouders en opvoeders vaak het onderspit. Onderdeel van het actieonderzoek was om vaderbetrokkenheid en aandacht voor vaders onder professionals te vergroten.
Tijdens onze samenwerkingsperiode ontwikkelden we de JOP methodiek Positieve Jeugdzorg. Docent-onderzoekers Marijke Sniekers, Lieke Tillmann en Anja Rudnick hebben de huidige aanpak van de JOP professionals onderzocht en met jonge vaders (en ook moeders) gesproken over hun ervaringen als vader (en moeder). De resultaten hiervan zijn verwerkt als onderbouwing van de vernieuwde JOP Methodiek Positieve Jeugdzorg. Dit is een interventie die drie elementen samenbrengt: 1) Implementatie van het ontwerp interventiefundament Positieve Jeugdzorg (Knops, 2022), 2) Uitbreiding van de originele JOP methodiek (Donckers, 2020), 3) Onderzoeksdata. Producten en implicaties, verbreden van de methodiek rondom vaderschap (Sniekers, Tillmann, Goossens & Keijnemans, 2023). Vanuit gemeente Heerlen is de interventie inmiddels bij het NJI ingediend door hoofdontwikkelaar Simone Knops om erkend te worden als goed onderbouwde methodiek.
Daarnaast hebben de docent-onderzoekers een tweedaagse training opgezet samen met het kernteam van het JOP om professionals te trainen in de nieuwe werkwijze volgens de methodiek. De docent-onderzoekers hebben over dit proces een white paper geschreven met tips voor organisaties over methodiekontwikkeling. Er zijn twee artikelen gepubliceerd in Vakblad Vroeg en Kind en Adolescent Praktijk en een derde is in de maak.
Studenten van de minor Ouderschapsbegeleiding en gezinscoaching, doorontwikkeld in de minor Ken jij die ouders, hebben de afgelopen jaren beroepsproducten gemaakt die zijn opgenomen in het handboek voor professionals en in het werkboek voor jonge vaders en moeders. Resultaten uit afstudeeronderzoek en beroepsproducten Innovatie & Profilering (o.a. posters, gesprekskaart, financiële infographic, zie Tools in onze projectmap) van door de jaren heen 12 Social Work studenten en 1 student Communication & Multimedia Design droegen ook bij aan het handboek, werkboek en de onderbouwing van de methodiek. Studenten hebben ook als ervaringsdeskundigen meegewerkt en hun ervaringen gedeeld. Werkstudente Simone Doppenberg is sinds de start van het project betrokken geweest bij de uitvoering en analyse van interviews en het organiseren van activiteiten zoals conferenties.
De docent-onderzoekers hebben, soms met studenten of JOP professionals, regelmatig presentaties gegeven over vaderbetrokkenheid en de noodzaak voor aandacht voor (het perspectief van) vaders, zowel landelijk als internationaal. Ook leverden zij elk jaar een bijdrage aan het International Parent Centered Network. Een boekhoofdstuk voor het 2e IPCN boek is onderweg.
Landelijk is er in de afgelopen jaren een Vadercollectief ontstaan, met daarin naast het lectoraat ook vertegenwoordigers van Erasmus School of Health Policy & Management, Expertisecentrum Vaders, Pharos en Families Foundation. Gezamenlijk hebben wij een position paper geschreven over vaders als volwaardige ouders, een haka voor vaderbetrokkenheid georganiseerd tijdens de landelijke conferentie Kansrijke Start, een poster met tips om vaders te betrekken en twee kennisclips ontwikkeld voor opleidingen in verloskunde, gezondheidszorg en social work over het belang van vaderlijke betrokkenheid. Het Vadercollectief blijft aandacht vragen voor vaderbetrokkenheid en advies bieden aan professionals.